آلو، آلوچه، گوجه (نام علمی: Prunus subg. Prunus) نام یکی از زیرسرده‌های ششگانه از سردهٔ پرونوس است. این زیرسرده در ایران ۴ گونه گیاه درختی یا درختچه‌ای خودرو دارد. انواع اصلاح شده زیادی در سال‌های اخیر در ایران رایج شده‌است که میوهٔ خوراکی آن‌ها به مصرف تغذیه می‌رسد در ضمن گروه‌های زیادی از سایر مناطق جهان به ایران وارد شده که به صورت زینتی کاشته گردیده‌اند و میوه آن‌ها نیز گاهی به مصرف تغذیه می‌رسند.

آلو، یک میوه تک‌هسته‌ای که از لحاظ رنگ، شکل و اندازه دارای گونه‌های متفاوتی است. آلو ارزش تغذیه‌ای فراوانی دارد. این میوه را هم به صورت خام می‌توان خورد و هم درون انواع خوراک از آن استفاده کرد.

آلو دارای انواع مختلفی است شامل;آلوهای زرد، سیاه، سرخ، آلوچه، آلوی ترش جنگلی، آلوچه و آلوچه گوجه که تقریبا دارای خواص مشابهی هستند ولی آلو زرد یا طلایی دارای ارزش دارویی بیشتری است.

خواص آلو در طب سنتی

میوه آلو از خانواده زردآلو و هلو به حساب می آید در گذشته به بررسی خواص زردآلو و خواص هلو پرداختیم آلو حاوی مواد معدنی و املاحی مانند کلسیم، کربوهیدرات، آهن و ویتامین هایی مانند آ و ث می باشد. در طب سنتی از خواص آلو به وفور صحبت شده است.

سم زدایی بدن یکی از مهمترین این موارد است. بارها متخصصان طب سنتی پیشنهاد کرده اند که صبح ها قبل از خوردن صبحانه، چند عدد آلو تازه میل شود تا بدن پاکسازی شود.

همچنین از فواید آلو که بر آن تاکید بسیار شده است، تنظیم فشار خون و قند خون است. پتاسیم و سدیم موجود در آلو به کاهش فشار خون در افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند کمک می کند و فشار خون را در حد متعادلی نگه می دارد.

از طرفی فیبر موجود در آلو باعث کاهش جذب قند و افزایش حساسیت به انسولین می شود. به همین دلیل به افراد دیابتی توصیه می شود که از آلو در طی روز استفاده کنند تا قند خونشان کنترل شود.

خواص درمانی آلو

•  طبع آلو نوع شیرین آن سرد و تر است و نوع خشکش بیشتر سرد است. برگ آن سرد و خشک است.
• آلو حاوی ویتامین های آ- ب – ب۲- ب ۶ پ پ – ث و عناصری مثل کلسیم، فسفر، منیزیم، آهن فلوئور و گوگرد میباشد.
• مصرف آلو با جلوگیری از افزایش فشارخون، کنترل قندخون و پیش‌گیری از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان، بیماری‌های گوارشی و کاهش چربی مورد استفاده در شیرینی‌پزی نقش بسزایی در سلامت انسان دارد.
• این میوه تابستانی علاوه بر آب فراوانی که دارد از پتاسیم فراوانی نیز تشکیل یافته و سرشار آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان موجود در این میوه تابستانی بهترین راه مقابله با رادیکال‌های آزاد بوده و موجب پاکسازی آنها از خون انسان می‌شود.
• آب و فیبر بسیار زیاد این میوه نیز از مهمترین خصوصیات آن است. در تابستان به علت تعریق فراوان و از دست دادن آب؛ بدن بیشتر از قبل به مایعات نیاز دارد که این میوه نیز مانند دیگر میوه‌های تابستانی گزینه مناسبی است.
• افراد سیگاری بیشتر از دیگران به این دست میوه ها نیاز دارند؛ آنتی اکسیدان این دست میوه ها بهترین گزینه برای بیماران و به ویژه افراد سیگاری است در نتیجه مصرف این میوه ها افراد شادابی و نشاط خود را بازمی‌یابند.
• افرادی که کارهای فکری میکنند و بیشتر ازدیگران در معرض نورشدید آفتاب قرار دارند حتما از این میوه استفاده کنند،مواد معدنی فراوان موجود در آلو تعادل یونی خون را از بین برده و مواد غذایی لازم را در اختیار سلول‌های بدن به ویژه سلول‌های عصبی قرار می‌دهد و عامل مهمی در کاهش بیماری های اعصاب است.
• این میوه حاوی مقادیر مناسبی از ترکیبات فنلی و بتاکاروتن می‌باشد که با اثر آنتی اکسیدانی خود رادیکال‌های آزاد اکسیژن را خنثی می‌کند. رادیکال‌‌های آزاد اکسیژن اثرات مخربی را نظیر رسوب چربی در رگها و گرفتگی عروق و بروز بیماریهای قلبی عروقی ، تخریب DNA و افزایش شدید احتمال تولید سلول‌های سرطانی در بدن و افزایش احتمال بروز استئوآرتریت ( منشا پیدایش بیماری‌هایی نظیر آرتریت روماتوئید) در بدن اعمال می‌کنند. لذا با توجه به تآثیر آلو در پیشگیری از این بیماری‌ها، مصرف این میوه می‌تواند در سلامت انسان بسیار موثر باشد.

• آلو به دلیل داشتن فیبر غذایی، برای کنترل قند خون، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است.
• سوربیتول موجود در آلو ، خاصیت ملین دارد.
• آلو یکی از منابع غنی پتاسیم و مصرف متعادل آن در کنترل فشارخون موثر است.
• فیبر موجود در آلو سبب افزایش رشد و تکثیر باکتری‌های مفید و مانع از رشد باکتری‌های مضر در داخل روده می‌شود. در عین حال بر اثر تخمیر فیبر در داخل روده، اسید بوتیریک تولید می‌شود که منشا انرژی برای سلول‌های روده است و به‌این ترتیب بهحفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.
• آلوی خشک منبع خوبی از آهن ( آهن گیاهی ) است و برای جلوگیری از کم خونی بسیار مفید است.
• آش آلو برای درمان اختلال حواس و دیابت مفید می باشد.
• شربت آلو برای مبتلایان به منژیت مفید است.
• آلو ملین ، صفرابر، مسکن عطش ، دافع بلغم و تب بر است.
• مصرف این میوه برای اشخاصی که مبتلا به انگل معده، جوش های تازه و مترشح، گلودرد، ورم کلیه، سنگ کلیه، کم خونی،یبوست، خشکی معده، نقرس، اسید اوریک، چربی خون، تصلب شرائین، سرطان، جوش سیاه، اوره ، خارش پوست، سردرد، ترک لب و دهان و بدبویی آن، آرتروز، تلخی دهان، ناراحتی های عصبی و کبدی، چسبندگی پلاکتهای خون ، استسقاء و مسمومیت می باشند مفید است.

• درمان کننده بیماری کبدی، دفع کننده اوره، اسیداوریک و چربی خون است.
• آلوی خشک، خون را طبیعی کرده و درد مهلک را از بین می برد.
• مصرف آلو آن هم به صورت ناشتا در تقویت اعمال کلیه ها و رفع یبوست بسیار مفید است.
• انواع آلو یا آلوچه تازه برای مبتلایان به سوء هاضمه مزمن و ضعف اعصاب، بسیار نافع است زیرا ملین خوب و محرک دستگاه تغذیه است و عملش برای تمام اعضای بدن موثر است و باید جزو سبد غذایی اشخاصی که مبتلا به روماتیسم و نقرس و تصلب شرائین هستند، قرار گیرد.

• مالیدن یک عدد آلوی خیس شده در داخل دهان کودکان برای درمان برفک بسیار موثر است
• مصرف آلو در پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.
• برای درمان یبوست باید شب ۱۰ دانه آلو و ۵ دانه انجیر در یک لیوان آب خیس نموده و صبح ناشتا و یا آخر شب میل شود.
•    درمان بیماری‌ های کبدی: ۱۰ صبح و ۵ عصر میل شود. البته آلو تازه یا خشک خیس کرده بهتر است.
•  آلو دفع کننده اوره، اسید اوریک و چربی خون می باشد، صبح ناشتا خیس کرده از آن استفاده شود.
•    کسانی که بیماری قند دارند سعی کنند آلو بمکند.
•     آلو برای کسانی که گرفتگی عروق دارند مفید می باشد.
•   برای درمان بیماری آسم رنج می‌برند از صبح تا شب ۱۰ دانه آلو بمکند.
•     کسانی که کم خون هستند آلو را به صورت خیس کرده ده صبح میل کنند.
•  آلو، دردهای فصلی را تسکین داده و برطرف کننده درد مفاصل است.
• کسانی که در زندگی شکست‌هایی خورده‌اند و این شکست‌ها باعث ضعف عمومی بدن آنها شده است خوب است که از خیس کرده آلو صبح ناشتا استفاده کنند برای درمان ضعف عمومی بدن مناسب است.
•  برای درمان سردردهای گرم قبل از غذا آلوی تازه یا خشک میل شود.
• برای خرد کردن سنگ مثانه از صمغ آلو ۶ بار یعنی هر ۳ ساعت یک حبه نیم گرمی در دهان گذاشته و مکیده شود.
• برای دفع کرم های معده آب آلو بخارا صبح ناشتا بنوشید نصف لیوان به مدت ۴ روز هر روز صبح ناشتا خورده شود.
• برای درمان ورم گلو و تقویت لثه از پخته و جوشانده برگ و ساقه آلو به صورت غرغره استفاده شود.
• برای درمان تصلب شرائین از خیس کرده آلو صبح ناشتا استفاده کنند. ۱۰ عدد آلو در یک لیوان آب و یک قاشق غذاخوری گلاب اضافه شود و در صبح ناشتا میل کنند.
• آلو بوی بد دهان را از بین می‌برد.
• آش آلو برای درمان اختلال حواس و بیماران دیابت مفید می باشد
• شربت آلو برای افرادی که مبتلا به مننژیت می باشند مفید است.
• آلو به علت داشتن مواد معدنی عدم تعادل یون های خون را از میان برده و مواد لازم را در دسترس سلول های بدن به خصوص سلول های عصبی قرار می دهد، همچنین این مواد در فعالیت سلول های عصبی و برطرف شدن تحریک آن ها نقش مهمی دارند به این معنی که می توانند هیجانات عصبی را به راحتی فرو نشانده و به آن آرامش بخشند.
• آلوی خشک میوه ای است سرشار از ویتامین (آ) و آهن و یک غذای نیرو بخش برای همه مخصوصا ورزشکاران و کمپوت آلو برای معالجه و رفع یبوست موثر میباشد.
• شربت آلو، مسهلی خوب و بی ضرر و آرام بخش است. جوشانده برگ و ساقه آلو برای معالجه ورم گلو، نزله های مغزی، ورم لوزه و تقویت لثه ها مفید است.

فواید آلو برای پوست

• ضماد آلوی زرد به همراه سرکه برای رفع کهیر مفید می باشد.
• ماسک آلو سیاه برای رفع جوش های عمیق پوستی: دو عدد آلو سیاه تازه را له کنید . نصف لیوان آرد جو دو سر را به همراه دو قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه نمایید و به کمی آب به صورت یک خمیر چسبنده در آورید . این خمیر را بر روی پوست صورت بمالید و پس از ۲۰ دقیقه صورت را با آب ولرم بشویید .
• ماسک آلو برقانی در رفع جوش: آلوها را بجوشانید و سپس بگذارید سرد شود. آنها را با چنگال بزنید و با روغن بادام مخلوط کنید. این ماسک ضدجوش را پنج تا ۱۰ دقیقه روی صورت تان بگذارید و سپس شست وشو دهید.
• ضماد مخلوطی از آلو و سرکه درمان کننده جوش بدن کودکان است.
• در ضمن برطرف کننده خارش بدن است.

فواید آلو در بارداری و شیردهی

فواید برگ، مغز و هسته آلو

• مصرف برگ و مغز و هسته آلو و آلوچه، کرم کش است.
• صمغ درخت این میوه که انگم آن در طبیعت گرم تر از صمغ عربی است سرفه را برطرف می سازد و در ضمن خرد کننده سنگ هاست.
• جوشانده ای که از برگ و ساقه آلو تهیه می شود برای ناراحتی های ورم گلو، ورم لوزه و تقویت لثه ها مفید است. نوشیدن آب آلو یا همان آلوچه، دفع کننده کرم های معده است.

تذکرات مهم

• مصرف میوه هایی نظیر آلوزرد به علت آنکه پوست آنها کنده نمی‌شود عاملی دخیل در دل درد به ویژه در کودکان است، بنابراین تا حد ممکن از مصرف این میوه ها با پوست خودداری کنید.
• به علت اینکه بیشتر این میوه ها آلوده به انواع سموم هستند، حتی نمی‌توان با شستشوی آنها مطمئن شد که این میوه ها تمیز هستند در نتیجه مصرف آلو  و دیگر میوه های شبیه آن عامل مهمی در انتقال عفونت ویروسی به کودکان هستند.
• نوع خشک این میوه، در جای خشک و خنک یا در یخچال به‌ مدت ۶ ماه قابل نگهداری است.

مضرات آلو

• زیاده روی در خوردن آلو برای طحال مضر بوده و همچنین افرادی که مبتلا به قند خون می باشند نبایستی در صرف این میوه زیاده روی کنند.
• آلو برای سرد مزاجان و کسانی که نفخ شکم دارند مضر است.
• خوردن آلو موجب تولید اسید اوریک، سنگ اگزالیک و تولید نفخ می گردد، ضمنا اشخاص سرد مزاج مجاز به مصرف این میوه نیستند.
• افرادی که مبتلا به بیماری هایی نظیر: ناراحتی معده، چربی خون، رماتیسم، اسهال، کلسترول، نقرس، سکته مغزی، زخم معده و اثنی عشر، آلبومینوری، تصلب شرایین و آترومی هستند نباید در خوردن آلو زیاده روی کنند.
• زیاده روی در خوردن آلو برای دندان ها مضر می باشد و اشخاصی هم که مبتلا به میگرن می باشند مجاز به مصرف این میوه نمی باشند.